ALEVİLİKTE HAK KAVRAMI ÜZERİNE...

            Alevilikte ve bâtıni algıda kullanılan Hak kavramı, ne anlama gelmektedir?

            Alevi inancında ve öğretisinde Hak, nesnel (Makro) evrenin bütüncül yapısıdır. Bu bağlamda evrenin en itici gücüdür. Değişimi, devinimi, dönüşümü sağlayan ve her var olanın içinde bulunan erkedir.

            Alevilikte Tanrı “gizli hazinedir ve her potansiyel tanrısal bir alanı içerir”. Dolaysıyla Tanrı her şeyin ondan çıktığı temel hazinedir yani (0) sıfırdır, bir anlamda nötrdür. Bir şey varlaştığında yani eyleme geçip bedenleştiğinde Hakk olur. Tanrı, nötrse, Hakk devinim halinde olandır. Yani eylemselliktir.

            Hak, çokluğu Bir’leyen temel tözdür. Dolaysıyla pozitif evrenin mayası, enerjisi, ana kaynağıdır. Yaşanılan gerçeklik, somut oluşlar, eylem ve olgulardır. 

            Özet olarak Hak;

                        -Her nesnenin ondan çıktığı kaynaktır.

                        -Varlığın oluşunu sağlayan cevherdir.

                        -Evrenin ve tüm varlığın deposudur.

                        -Açığa çıkmış ve nesnelleşmiş olandır. Bu bağlamda inançsal dilde “Gizil Nesnellik” tanrısal alandır.

                        -Her şeyin içindeki kımıldatıcı güçtür.

                        -Hak Bir (1)’dir. Yani açığa çıkmış olandır.

                        -Değişimi, dönüşümü sağlayan erkedir.

                        -Pozitif evrenin mayası, ana kaynağıdır.

                        -Okyanustan çıkan damla, damladan yağan yağmur, yağmurun tekrar okyanusa dönmesidir. Okyanus bitmez-tükenmez kaynaktır.

Esat Korkmaz üstada göre “Hak, eylemli tanrıdır”.

                        Hak, tümsel varlığın ortaya çıkardığı sonuçtur. Bu bağlamda “Nedensellik” sorusuna” verilen yanıtta nedeni var kılan özdür. Bu bağamda verilemeyen yanıt tanrısal alandır.

            Sonuç olarak Hak, gerçekleşen, varlaşan her şeydir.

            Ama esas sorulması ve aranması gerekense nedensellik bağı içinde “Nedenler nedenidir.”

            Soru; evrenin Hakk’ı nedir?

                        Bilimsel yanıt Big-Bang (Büyük Patlamadır.)

                        Alevi öğretisine göre “Küntü-Kenz (Gizli Hazine, gizil nesnelliktir.)

            Soru; Big-Bang’ın, ya da Künt-ü Kenz’in Hakk’ı nedir?

                        Bilimsel yanıt, bunu bilemiyoruz, çünkü Big-Bang’ tan öncesini ölçemiyoruz. Bilim insanlarına (Hawking’e) göre “Her şeyin içinde bulunduğu “Tekillik” durumu vardı. Uzay ve Zaman büyük patlamadan sonra oluşmuştur. Planck zamanından (10^−43 saniye) ötesi çözülemedi. 

            Alevi inancına ve öğretisine göre Gizli Hazinenin Südur’udur (Fışkırarak açığa çıkışıdır.)

            Fışkırmanın veya patlamanın Hakk’ı nedir?

                        Bilimsel yanıt, yoğunlaşan enerjinin patlaması ve uzay-zamanın oluşmasıdır.

                        Alevi inancına ve öğretisine göre, "Tanrı’nın görünür" olmak istemesidir.

            Özet olarak;

                        Evrenin Hakk’ı Big-Bang’ tır veya gizli hazinedir.

                        Big-Bang’ın Hakk'ı onu açığa çıkaran enerjidir.

                        Enerjinin Hakk’ı, atomaltı parçacıklardır. Tüm var olanların özü ve temelidir. İnanç diliyle Hakk’tır.

                        Atom altı parçacıkların Hakk’ı “Kuantum Potansiyel Alanıdır”.

                        Kuantum Potansiyel Alanın Hakk'ı ? En temel olandır, dalgadır, frekanstır, sicimdir, titreşimdir, enerjidir….

                        Elementlerin Hakk’ı atomlardır.

                        Atomların Hakk’ı proton-nötron (Çekirdek) ve Elektronlardır.

                        Yıldızların Hakk’ı Hidrojendir.

                        Hidrojenin Hakk’ı 1 proton ve 1 elektrondur.

                        Elektronların Hakk’ı leptonlardır.

                        Protonun Hakk’ı kuarklardır.

                        İnanca göre enerji (Gizli Hazinedir.)

                        İnanca göre Gizli Hazineyse “Tanrı” dır.

            Enerji, evrenin deposudur. Buna göre inançsal dille söylersek, en kısa tanımla Hakk, enerjidir.

            Doğa tanrıcı bir inancı taşıyan Aleviliğe göre Hak, Tanrı’dan ayrı değildir; Tanrı Hakk’ın içinde, Hakk ise var olanların içindedir. Bu bağlamda insan da Hakk’ın içindedir. “Hakk insanda, insan Hakk’ta” mevcuttur. Bu durumda Hakk’ın içinden gelen insan, Hakk’a döner.

              Hak- evrenin toplamıdır. Doğa ise Hakk’ın bedenidir.